پارک حاشیه‌ای؛ مطالبهٔ فراموش شدهٔ شهروندان تهرانی در شورای پنجم!
علی‌اصغر قائمی، کارشناس حوزه شهری
یکی از مشکلات کلیدی شهروندان در شهرهای بزرگ همانند تهران، کمبود پارکینگ خودرو و پیدا کردن جای پارک مناسب به ویژه در نقاط شلوغ شهری است. فقدان جای پارک در مراکز تجاری، اداری و درمانی در محدوه های مرکزی شهر، موجب پارک‌های بی‌نظم و آشفتهٔ خودروها شده و افزایش ترافیک را رقم زده است که برطرف کردن آن نیز یکی از معضلات شهرداری است.
برای استفادهٔ خودروها از فضای پارک حاشیهٔ خیابان و رفع نقایصی که طرح‌های موسوم به پارک‌بان و پارکومتر در اجرای عادلانهٔ جای پارک خودرو و محاسبهٔ هزینه‌های پارک داشتند؛ طرح پارک حاشیه‌ای خودرو در دورهٔ چهارم شورای اسلامی شهر تهران عنوان شد و در اواخر دورهٔ مدیریت جهادی، ساماندهی فضای پارک حاشیه‌ای در دستورکار قرار گرفت.
پارک حاشیه‌ای به ویژه در محدوده‌های مرکزی شهر و مناطقی که از نظر تردد وسایل نقلیه، حضور ساختمان‌‌های اداری و تجاری، نوع کاربری خیابان و میزان ترافیک بار بیشتری دارند؛ جزو نیازهای ضروری شهروندان و از مطالبات آنان است که با اجرای آن علاوه بر کاهش بار ترافیکی نقاط شلوغ، نظم بیشتری نیز در شهر حاکم می‌شود. اما ادامهٔ اجرای این طرح با وجود «مصوبهٔ تعیین نرخ عوارض پارک حاشیه ای در سال 99» در دورهٔ پنجم مدیریت شهری مسکوت ماند.
مطابق با تبصرهٔ ۹ بودجهٔ سال ۹۷، شهرداری تهران مکلف بود در راستای مصوبهٔ شورا مبنی بر الزام شهرداری به ارائهٔ برنامه عملیاتی ساماندهی فضا‌های پارک حاشیه‌ای تا سقف ۹۵۰ میلیارد تومان درآمد حاصله را در توسعهٔ حمل و نقل عمومی اعم از خطوط مترو، اتوبوسرانی و ایمن سازی زیر ساخت‌های موجود آن هزینه نموده و مراتب را در تفریغ بودجهٔ سال ۹۷ منظور نماید که متأسفانه این اقدام صورت نگرفت.
این در حالی است که شهرداری در سال 98 باید 600 هزار فضای پارک را ساماندهی می‌کرد. اما نتوانستند این کار را انجام دهند و دلیل آن هم عدم درک صحیح از پارک حاشیه‌ای بود.
در کلانشهر تهران بیش از ۹۰۰ هزار فضای پارک خودرو وجود دارد اما با وجود اتمام دورهٔ پنجم شهری تاکنون هیچ اقدام عملیاتی جدّی جهت تحقّق درآمد حاصل از پارک حاشیه‌ای صورت نگرفته است. حتی این غفلت، چندین تذکر شورای پنجم به شهردار را نیز به دنبال داشت که البته بی نتیجه بود.
سردرگمی کنونی مردم در هنگام مراجعه به نقاط پرتردد شهری برای انجام امور روزمره اداری درمانی یا خرید و اتلاف وقت و انرژی که برای یافتن جای پارک خودرو به هدر می رود؛ نتیجهٔ بی‌اعتنایی شورای شهر پنجم به مطالبهٔ به حق شهروندان و بزرگترین معضل شهر تهران است.
این در حالی است که با اجرای این طرح ضمن جلوگیری از پارک دوبل و توزیع عادلانهٔ جای پارک حاشیهٔ خیابان بین شهروندان، با درآمد حاصله از آن می‌توان هزینه‌های ساخت پارکینگ‌ها را به راحتی تامین کرد.
از سوی دیگر پارکینگ‌های مکانیزه، با اشغال مساحت کمتر و ظرفیت پارک بالا برای رفع معضل جای پارک در مکان‌های شلوغ، از ضرورت‌های برنامه ریزی شهری و ترافیک شهرهای بزرگ است. از دورهٔ چهارم مدیریت شهری، پای پارکینگ‌های مکانیزه نیز به شهر تهران باز شد و مکان‌یابی و اجرای آن در عرصهٔ شهری مورد استقبال شهروندان نیز قرار گرفت.
راهکاری که اگر ادامه می‌یافت می‌توانست گام بزرگی در رفع بسیاری از کمبود پارکینگ‌ها بویژه در فضای مرکزی و اداری تجاری شهر بردارد. گرچه این طرح نیز به سرنوشت پارک‌های حاشیه‌ای دچار شد.
اما امید است شورای شهر ششم با دغدغهٔ رفع نیازهای اساسی شهروندان تهرانی ضمن اولویت‌بندی معضلات شهری با بهره‌گیری از مدیریت جهادی، طرح‌های ناتمام شهری را به سرانجام برساند.
