تأکید بر «دیپلماسی شهری» و حضور در مجامع بین‌المللی
نطق پیش از دستور مهندس قائمی، عضو شورای اسلامی شهر تهران
«بِسْمِ ٱللَّٰهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحیمِ»
أَلسَّلامُ عَلَی ٱلْحُسَیْنِ وَ عَلٰی عَلِّی بْنِ ٱلْحُسَیْنِ وَ عَلٰی أَوْلادِ ٱلْحُسَیْنِ وَ عَلٰی أَصْحاٰبِ ٱلْحُسَیْنِ
با عرض سلام و تسلیت به پیشگاه امام زمان عج‌اﷲ تعالی فرجه‌الشریف به مناسبت ایام اربعین حسینی و عرض سلام به محضر مردم شریف کلان‌شهر تهران و با سپاس از حسن اعتماد آنان، به اینجانب وهمکارانم در ششمین دورۀ پارلمان شهری و سلام به همکاران محترم و همۀ حضار گرامی.
درود می‌فرستم به روح پاک شهدای ۸ سال دفاع مقدس و امام شهدا، که با ایستادگی جانانۀ خود، به همۀ ما درس مقاومت دادند و مسیر اعتلای این کشور را برای همیشه، در تاریخ این سرزمین روشن کردند.
سرزمینی که همواره مدیون فداکاری‌های جوانمردانی همچون شهید علی لندی است. تاریخ پُرافتخار این سرزمین همواره شاهد دلاوری‌ها و رشادت‌های جوانان غیور و از جان گذشته بوده است و حافظۀ تاریخی مردم ایران، صحنه‌های بدیع دست پرورده‌های پدران و مادران ایران زمین را همواره بیاد دارد. یک روز در صحنۀ مبارزه با رژیم ستم‌کار پهلوی، یک روز پنجه در پنجه انداختن با دشمن تا بُن دندان مسلح رژیم بعث عراق، روز دیگر صحنۀ خدمت‌رسانی به مردم آسیب‌دیده از سیل، زلزله، بی‌آبی و کرونا؛ و این بار نوجوانی از نسل حسین فهمیده‌ها و بهنام محمدی‌ها که ققنوس‌وار خود را برای نجات هم‌نوعان و هم‌وطنان گرفتار، به آتش انداخت و با بذل جان عزیز خود، عزت و شرف و ایثار را معنایی دوباره بخشید.
علی لندی، این نوجوان شجاع ایذه‌ای، در ایام مقارن با شروع سال تحصیلی از مدرسۀ شجاعت و ایثار فارغ‌التحصیل شد. او به نماد فداکاری برای انسانیت تبدیل شد تا الگویی برای نوجوانان و جوانان امروز و فردای کشور باشد.
همچنین این ایام، مقارن سالروز شهادت بزرگمردانی همچون شهید جهان‌آرا، شهید فکوری، شهید فلاحی، شهید کلاهدوز و شهید نامجو است که یاد و خاطرۀ آنان را گرامی می‌داریم.
اکنون که در ایام‌اﷲ بزرگداشت هفتۀ دفاع مقدس هستیم، پس از ۳۳ سال از پایان این جلوه‌گاه عشق و ایثار، همۀ ما بخوبی دریافته‌ایم که ملت‌های آزاده و استوار برای بقاء و بالندگی، راهی جز مقاومت و ایستادگی بر سر ارزش‌ها، اصول و آرمان‌های متعالی خود و حرکت در مسیر درست ندارند.
نمونۀ بارز اثربخشی اتخاذ این سیاست اصولی را طی روزهای اخیر شاهد بودیم و دریافت خبر خوب و مسرت‌بخش سفر رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران به تاجیکستان و پیوستن کشورمان به پیمان شانگهای، بدون دادن کوچکترین امتیازی به قدرت‌های سلطه‌طلب و زیاده‌خواه، مایۀ شور و نشاط و امیدواری در فضای داخلی و بین‌المللی شد و بار دیگر اثر مقاومت و دفاع مقدس در برابر استکبار را نمایان کرد.
اینجانب به نمایندگی از مردم شریف تهران ضمن تبریک به دولت مردمی جناب آقای دکتر رئیسی، آرزوی تداوم توفیق خدمت بی‌منّت برای ایشان و اعضای محترم کابینۀ سیزدهم را دارم.
مردم شریف تهران و همکاران محترم؛
امروزه همگان به نقش بی‌بدیل دیپلماسی فعال و نه منفعل، در پیشبرد اهداف استراتژیک دولت‌ها آگاهند و دیپلماسی شهری نیز از این قاعده مستثنا نیست. شهر تهران به عنوان یکی از بیست کلان‌شهر بزرگ و مهم جهان و پایتخت جمهوری اسلامی ایران که بسیاری از مراکز مهم سیاسی، اداری، اقتصادی، علمی و فرهنگی کشور را در خود جای داده؛ دارای موقعیتی منحصر به‌فرد است و به عنوان یک نقطۀ ثقل و کانون تعادل منطقه‌ای، تا کنون همکاری‌های نزدیکی را، به ویژه با کشورهای همسایه و منطقه شکل داده است.
سازمان کشورهای اسلامی (OIC)[1] و سازمان همکاری اقتصادی (ECO)[2] و اخیراً پیمان شانگهای از جمله سازمان‌های مهم منطقه‌ای‌اند که تهران از بنیان‌گذاران یا اعضای فعال و نقش‌آفرین آن‌ها به‌شمار می‌رود.
هر چند تا پیش از سال ۱۳۸۴ موضوع «دیپلماسی شهری» در شهرداری تهران به صورت جدی شکل نگرفته بود، ولی به مرور و در سایۀ اتخاذ یک سیاست درست و هماهنگ با سیاست خارجی و دستگاه دیپلماسی، با برنامه‌ریزی صحیح و تدوین اسناد، طرح‌ها و برنامه‌های مرتبط با حوزۀ دیپلماسی شهری و با رویکرد توسعۀ پایدار و در قالب اصولی همچون:
- دانش‌پایگی و هوشمندسازی شهر،
- یکپارچکی و پایداری،
- توسعۀ زیرساخت‌ها و سیستم‌ها،
- و خدمات نوآورانه و نوین اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی،
شهرداری تهران موفق شد به یکی از نهادهای محلی پیشرو در عرصۀ دیپلماسی شهری جهان تبدیل شود.
توسعۀ روابط خواهرخواندگی شهری و همکاری‌های تهران با بسیاری از پایتخت‌ها و کلان شهرهای مهم منطقه و جهان و حضور و فعالیت مؤثر و الهام‌بخش در سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی و همچنین معرفی ایده‌های خلّاقانه‌ای همچون تأسیس مجمع شهرداران آسیائی و جایزۀ جهانی خشت طلائی تهران، نمونه‌های بارزی از رویکرد سیاست دیپلماسی فعال شهری تهران بود.
مجمع شهرداران آسیائی با مشارکت بیش از یکصد نفر از شهرداران و رهبران و مدیران محلی در سال ۱۳۸۷ در تهران پایه‌گذاری و به عنوان یکی از معدود مقرها و دبیرخانه‌های بین‌المللی در تهران راه‌اندازی شد.
این مجمع تا کنون ۵ دوره اجلاس بین‌المللی حول چالش‌های اصلی مدیریت شهری در شهرهای تهران، استانبول، بانکوک، هایکو و غازی‌‌آنتپ برگزار نموده و کمیته‌ها و کارگروه‌های تخصصی تبادل اطلاعات، دانش و تجارب شهری در حوزه‌های مختلف را راه‌اندازی نموده است و انشاءاﷲ با رایزنی‌ها و توافقات به عمل آمده، و همراستا با سیاست‌های دولت محترم، اجلاس ششم این مجمع اواخر آذر ماه سال‌جاری در شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان برگزار خواهد شد.
این ظرفیت بزرگ در کنار استفاده از ظرفیت عضویت شهرداری تهران در هیئت مدیرۀ سازمان کلان شهرهای مهم جهان (متروپلیس)، عضویت در شورای اداری سازمان شهرها و پایتخت‌های اسلامی (OICC)[3] که مهم‌ترین رکن تصمیم‌گیری این سازمان است، ریاست بخش منطقۀ خاورمیانه و غرب آسیای سازمان شهرها و دولت‌های محلی متحد (UCLG-MEWA)[4]، عضویت فعال و پیشرو در نهضت جهانی شهرداران برای صلح[5] و سایر اَشکال همکاری‌های دو و چند جانبۀ بین‌المللی که در چند سال اخیر تا حدود زیادی مغفول مانده است؛ می‌تواند کمک شایانی به ارتقای نام و عنوان و جایگاه تهران و حل مشکلات عدیدۀ کنونی پایتخت بنماید.
در شرایط کنونی، فعال نمودن مجدد این‌گونه ظرفیت‌های اثرگذار، همراه با برنامه‌ای معین، قطعاً می‌تواند به احیای روند افتخارات گذشته از جمله:
- انتخاب و اعطای جایزۀ جهانی به تهران، به عنوان برترین شهر جهان در بهبود کیفیت زندگی شهروندان در دهمین کنگرۀ متروپلیس، به دلیل فعالیت‌های شهرداری تهران در توسعۀ سیستم حمل و نقل عمومی با گسترش سامانه‌های بی‌آرتی، ترویج دوچرخه‌سواری و کاهش آلودگی هوا؛
- اعطای جایزۀ بنیاد جهانی انرژی متشکل از چهار مؤسسۀ معتبر جهانی شامل انجمن بین‌المللی حمل و نقل عمومی (UITP)[6]، سازمان برنامۀ محیط زیست ملل متحد، مؤسسۀ (GTZ)[7] و دپارتمان امور اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل در سال ۲۰۱۲، به دلیل فعالیت‌های مدیریت شهری در توسعۀ حمل و نقل عمومی به تهران و معرفی تهران در زمرۀ 5 شهر برتر جهان در این حوزه؛
- انتخاب تهران از سوی برنامۀ اسکان بشر سازمان ملل (UN HABITAT) به عنوان مرکز بین‌المللی مطالعات آینده‌پژوهی شهرهای آسیا و اقیانوسیه؛
- معرفی شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه به عنوان سازمان پیشرو در بخش حمل و نقل عمومی از سوی انجمن بین‌المللی حمل و نقل عمومی (UITP)، و اعطای جایزۀ «ارابۀ طلایی» به شهرداری تهران؛
- انتخاب و معرفی مگا پروژه‌های «دریاچۀ شهدای خلیج فارس» و «تونل و بزرگراه طبقاتی صدر- نیایش» به عنوان پروژه‌های برتر شهری جهان از سوی انجمن جهانی مدیریت پروژه (IPMA)[8]؛
و دیگر دستاوردها و موفقیت‌های جهانی و منطقه‌ای، منجر شود و به امید الهی با توجه به چشم‌انداز توسعۀ بلند مدت شهر تهران در سند طرح جامع و به ویژه بندهای ۲ و ۷ آن که تهران را شهری با عملکردهای ملی و جهانی و در میان سه شهر مهم و برتر منطقۀ آسیای جنوب‌غربی می‌بیند، نام و آوازۀ این پایتخت و شکوه تمدن ایرانی- اسلامی ما را در جهان طنین‌انداز نماید و تهران را در مسیر دستیابی به جایگاه پایتخت و کلان‌شهر الگو و نمونۀ جهان اسلام و منطقه، یاری رساند.
شهردار محترم تهران باید دیپلماسی شهری را نه تنها برای معرفی دستآوردهای تهران، همفکری و تبادل تجارب برای ارتقاء بهره‌وری مدیریت شهری، بلکه به مثابه ابزاری برای توسعۀ پایدار شهر، بهره‌مندی از ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری و برنامه‌های اقتصادی منطقه‌ای و بین‌المللی در نظر داشته باشد.
چه بسا ارتقاء وجهه و جایگاه بین‌المللی کلان‌شهر تهران و بیان رسای اهداف و ظرفیت‌های آن کمک شایانی به ترمیم تخریب‌های رسانه‌ای و دروغین اربابان تحریم باشد.
از طرفی شایسته است در دورۀ جدید مدیریت شهری بستر دیپلماسی شهری از چارچوب‌های سنتی به عرصۀ دیپلماسی سایبری ارتقاء یابد و شهرداری به عنوان نهادی پیشرو با برنامه‌ریزی منسجم و اقداماتی جهادی، ضمن حفظ حاکمیت شهری و امنیت اطلاعات و اشاعۀ فرهنگ صحیح این مهم، از عرصۀ سایبری حداکثر بهره‌برداری را در حوزه دیپلماسی ببرد.
همکاران محترم به عنوان نکتۀ پایانی اجازه می‌خواهم یادآوری نمایم که با هدف تقویت جایگاه و توسعۀ برنامه‌ها و اقدامات مجمع شهرداران آسیایی، در سال ۱۳۹۸ پیش‌نویس لایحه‌ای از سوی دبیرخانۀ این مجمع با همکاری شهرداری تهران تدوین و برای کسب حمایت مؤثر به شورای اسلامی شهر ارسال گردید، که متأسفانه علی‌رغم تصویب یک فوریت آن، این مهم تا کنون مغفول مانده و لازم می‌دانم همزمان با تحولات مثبت و خوشایند رخ داده در حوزۀ سیاست خارجی و دیپلماسی منطقه‌ای، ضرورت پیگیری سریع و امعان نظر اعضای محترم شورای اسلامی شهر به این مهم را یادآوری نمایم.
در پایان ضمن آرزوی توفیق شهردار و همکاران محترم در شهرداری تهران، در مسیر پیشبرد سیاست اصولی دیپلماسی شهری، در چارچوب رهنمودهای مقام معظم رهبری و اهداف و آرمان‌های متعالی انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، امیدوارم با بهره‌گیری از تجارب ارزندۀ صاحبان تجربه، تعهد و خرد، شاهد موفقیت و شکوفایی بیش از پیش مدیریت شهری تهران در مقیاس جهانی باشیم.
و ما توفیقی الا باﷲ، علیه توکلت و الیه انیب
علی‌اصغر قائمی سه‌شنبه ۶ مهر ۱۴۰۰
[1] OIC: Organization of Islamic Cooperation
[2] ECO: Economic Cooperation Organization
[3] OICC: Organization of Islamic Capitals and Cities
[4] UCLG-MEWA: United Cities and Local Governments in Middle East and West Asia
[5] Mayors for Peace
[6] UITP: (Union Internationale des Transports Publics) is the International Association of Public Transport
[7] GTZ: Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (GTZ) GmbH – German Agency for Technical Cooperation
[8] IPMA: International Project Management Association
